CARPON : Ma Inung Newak Cahaya

Ku : Mamat Sasmita                              English Version

Sasimpé-simpéna di statsion karéta api, kitu wé teu weléh gugurudugan ku karéta api nu ngaliwat. Ka peutingnakeun mah nu mindeng ngaliwat téh karéta api ngakut barang. Karéta api barang mah arang eureun di statsion. Keur Eulis jeung Ma Inung mah teu jadi gangguan, tibra wé saré, ngaguher dina sisi rél karéta. Tempat saréna maké hahalang kardus urut, méh rapet kana témbok wates statsion. Angin peuting neumbagan kardus hahalang, tina sela-sela liang angin ngahiliwir, tiis kana bitis. Ma Inung beuki morongkol, beuki pageuh ngeukeupan Eulis.

Mangsa janari, karéta api barang ngaliwat, Eulis lilir. Panon rucang riceng, rada cengkat, panon neuteup ka luar tina sela-sela kardus. Kaciri aya cahaya ting arajleng, siga nu kagebah ku ngadiusna karéta api, lir kabawa angin, ting gorolong.

Eulis beuki nyidik-nyidik, leungeunna pageuh nyekel kana simbut Ma Inung.

“Ma….Ma…” Eulis ngaguyah-guyah Ma Inung.

Ma Inung lilir. “Aya naon..?” Dina haté Ma Inung geus teg wé pasti aya nu ngabuburak, biasana nu sok ngabuburak téh jagabaya nu tugas di statsion karéta api, tapi ma enya wayah kieu, da can kadéngé adan subuh. Keur Ma Inung mah dibuburak téh geus biasa, tinggal cengkat najan keur genah saré kapaksa kudu nurut kana paréntah. Saré di statsion téh lain kahayangna, da mun boga tempat saré nu merenah mah moal teuing nyiruruk di tempat nu walurat.

“Itu Ma…”cék Eulis bari nunjuk kaluar.

Ma Inung panasaran, terus nyingkabkeun kardus hahalang tempat saréna. Ti kajauhan kaciri jagabaya ngabedega nyekel tumbak, baju singset maké iket, disapatu lurik bodas hideung, baju bulao kolot rarawis emas. Euh geuning lain nu ngabuburak. Ma Inung nyidik-nyidik panuduh Eulis, sakedapan mah olohok ningali cahaya ting arumbluk lolobana dina handapeun korsi ruang tunggu. Cahayana ting karetip lir béntang nu baranang di langit, enyay-enyayan, aya nu ngénclong héjo aya nu semu gading, aya nu konéng emas, aya nu bodas pérak.

Ma Inung sabil, antara hayang teges jeung sieun, dina haténa norowéco boa-boa emas inten berlian nu murag ti panumpang karéta api tadi soré. Ma Inung istigfar sababaraha kali, bari neger-negerkeun manéh. Nangtung ngajarigjeug, lulungu.

“Hayu Eulis urang tingali..”
Eulis muntang kana leungeun Ma Inung, pageuh tipepereket.
Handapeun korsi tunggu Ma Inung nyidik-nyidik cahaya.
“Cika-cika Ma? “ cék Eulis.
“Lain” témbal Ma Inung
“Lumar Ma?
“Lain”
“Emas Ma?”
“Teuing”
“Inten Ma?
“Teuing”.

Ma Inung niat nyokot hiji, tapi barang rék gep kacekel, cahaya siga nu ngabalicet, lir néwak laleur, lindeuk japati, cahaya oyag lalaunan, siga cahaya lampu katiup angin lalaunan, pindah tempat tuluy ngagateng deui.

Ma Inung ngahuleng, lain milik diri bagja awak meureun, mana embung ditéwak gé, sagala rupa gé rijki mah tara pahiri-hiri.

“Ma ieu beunang….Ma..” cék Eulis semu hariweusweus.
“Wadahan kana kantong kérésék”

Ma Inung nutur-nutur bujur Eulis nu paciweuh néwakan cahaya. Eulis resep kabina-bina asa mulungan inten berlian. Ma Inung ngeukeuweuk kantong kérésék urut wadah kurupuk, Ma Inung ngeukeuweuk kantong kérésék embung leupas, Ma Inung ngeukeuweuk kantong kérésék sieun leupas.

Eulis néwakan cahaya nepi ka jalan Kebon Kawung. Ma Inung olohok, sapanjang jalan Kebon Kawung marakbak ku cahaya ting karetip, ka wétankeun beuki loba, beuki napuk, beuki ngagonyok.

Eulis leungeunna ranggém ku cahaya, ngadeukeutan Ma Inung, cahaya dina leungeunna hayang buru-buru diwadahan kana kantong kérésék nu dibawa ku Ma Inung.

“Ma kadieukeun kantongna…”
“Ké, gémbol wé heula ku erok”

Ma Inung leumpang gagancangan ka wétankeun, hayang ngarawu, sugan di nu loba mah aya hiji atawa dua nu katéwak. Ma Inung pakepuk lir néwakan siraru, teu nolih titincakan.

Leungeun ngarawél néwak cahaya, gerewel beunang hiji, jedak tarangna tidagor kana témbok pager. Ma Inung tanggah bari ngusap tarang nu tidagor, kaciri junggiringna témbok pager. Témbok ngeplak bodas, beusi seukeut rancung di béh luhur, unggal tilu metér belenong lampu listrik nu hurung kénéh. Dina pager témbok napuk cahaya, siga mangjuta-juta cika-cika. Hayang nyiuk ku ayakan, hayang nyiuk ku lambit, hayang nyiuk ku undem. Pager témbok nu ngembat panjang, beuki ka wétan palebah gapura, cahaya beuki loba, ngagonyok awor jeung cahaya panonpoé nu rék meleték. Ma Inung gogodeg, istigfar geus teu kaitung.

Eulis datang, ngarawél kantong kérésék nu dicekel ku Ma Inung, gebru cahaya nu digembol ku erokna, diburusutkeun kana kantong kérésék

“Ma itu di ditu loba pisan” Eulis nunjuk. Ma Inung unggeuk.

Ma Inung leumpang lalaunan ka gapura bari leungeun ngayap kana témbok pager. Eulis nyirintil miheulaan. Geblus asup ka buruan gedong sigrong ngaliwatan gapura. Jagabaya keur nundutan dina gardu, maké baju pulas bulao kolot rarawis emas, iket jeung tumbak pasoléngkrah, dina iket aya tulisan PKD, pasukan keamanan dalam, seuseukeut tumbak ngacung ka luhur. Ma Inung neuteup, ngeteyep, lalaunan ngaliwat.

Di hareupeunana gedong digrong, tihang ngajunggiring sagedé-gedé tangkal kalapa, tihang ngajunggiring sagedé-gedé cangkéng jalma budayut, tihang ngajunggiring sagedé-gedé beuteung munding. Di tepas gedong sigrong, lampu nu digantung ngagebyar hurung, ubin hérang ngagenclang, unggal panto cacangklékna warna emas.

“Ma ieu téh gedong naon?”
“Teuing”

Eulis lumpat muru ka taman hareupeun gedong sigrong, kekembangan nu dipelak rapih, kembangna keur mangkak hadé omé, Eulis asa jadi putri geulis keur ulin di taman raja. Kekembangan jeung cahaya silih kiceupan, cahaya ku Eulis ditepakan, mumbul ngapung ka luhur, kembang ku Eulis diciuman.

Ma Inung neuteup Eulis “Deudeuh teuing anaking” gerentes haténa, ras inget ka indung bapana Eulis nu ayeuna boa dimana ayana.

Tayohna jagabaya kagareuwahkeun ku Eulis nu keur ulin di taman nu keur ocon jeung kembang, nu keur ocon jeung cahaya. Jagabaya nguniang hudang, lilir gular giler, rap iket kerewek tumbak.

“Saha éta?” sorana gelap ngampar semu peura campur jeung aday.
Jempling sakedapan, Eulis cicing, Ma Inung cicing. Ma Inung awakna ngeleper ngarasa katohyan asup rerencepan ka buruan gedong sigrong.
Kedepruk sora sapatu coréléng bodas hideung, awak badag jangkung harelung, gegendir diulinkeun. Ma Inung ngayekyek, Eulis ngahéphép.

Ma Inung jeung Eulis diiringkeun ka pos jaga, lir munding dicocok irung. Ditanya, diperekpek, saha ngaran, asal timana, umur sabaraha, pagawéan, padumukan, KTP nepi ka status randa., naha wani-wani asup ka jero taman.

Ma Inung ngajawab satarabasna, ngaran Inung asal ti lembur Selaawi, umur genep puluh taun, pagawéan teu geduh, padumukan dina kardus sisi erél di statsion karéta api, randa, teu sakola kungsi masantrén, KTP teu aya. Ieu incu ngaranna Eulis, umur salapan taun, teu sakola, kungsi sakola nepi ka kelas tilu sakola dasar, teu aya biaya, indung bapana digawé ka Arab Saudi, keur ongkos ka Arab Saudi ngajual imah jeung ngajual sawah sacangkéwok, geus dua taun ngilu jeung Ma Inung saditinggalna ku indung bapana Duit kiriman ti Arab Saudi teu jol baé. Mun teu jajaluk di dayeuh rék dahar naon, jeung moal boga duit keur meuli béas, da harga béas beuki mahal. Pangna asup ka jero taman pédah néwak cahaya nu napuk. Hapunten ka Adén Jagabaya, mugi ageung cukup lumur ngahapunten samudaya kalepatan.

“Nini, ulah kamana-mana, cicing dijero pos, mun kabur bisi diperkarakeun, kuring rék aras urus heula, mangkaning poé ieu bakal loba tamu, aya acara ngopi pagi jeung raja” cék jagabaya.

Terus jagabaya téh paparéntah ka baturna, cék nu séjén saur manuk “Siap komandan”

Ma Inung jeung Eulis nyempod di jero pos, teu wani loba omong, kantong kérésék wadah cahaya ditangkeup, sieun leupas, ongkoh deuih cék jagabaya ulah dikamamanakeun keur barang bukti.

Teu lila gulusur aya mobil datang, asup ti gapura. Mobil alus plat beureum, hérang ngagenclang. Eulis noong tina jandéla pos, buru-buru ngelok deui terus ngaharéwos ka Ma Inung “Ma..itu cahaya napuk dina gilinding mobil”.

Ma Inung nempo tina jandéla, enya wé dina gilinding mobil napuk cahaya. Nu numpak mobil turun, tina baju jeung awakna murudul cahaya, kagibrigkeun. Sarérétan kaciri di tepas gedong sigrong aya nu sasapu, keur nyapuan cahaya. Ma Inung hémeng, naha cahaya sakitu ngagebur mancurna nepi ka dimomorékeun, siga nu dipiceunan nepi ka disapukeun, nepi ka digéléng ku gilinding mobil, nepi ka digibrigkeun tina awak tina baju. Ma Inung balem, leungeunna ngusapan sirah Eulis.

Beuki beurang beuki loba mobil nu datang, beuki beurang cahaya nu napuk dina gilinding mobil beuki teu kaciri kaéléhkeun ku cahaya matapoé..

Geus rada beurang, sanggeus tatamu pada mulang, jol jagabaya nu tadi isuk-isuk tatanya.

“Nini, mana kantong kérésék téh?”

“Ieu nun” cék Ma Inung bari ngasongkeun kantong kérésék nu majarkeun pinuh ku cahaya.

Kantong kérésék dibuka, dialak-ilik “Lah nini mah sok ngabohong, geuning euweuh nanaonan, ngan ukur sosoéhan koran, leuheung mun gedé mah bisa dipaké mungkus tarasi, ari ieu ngan ukur sagedé-gedé cinggir budak” kitu ngomongna téh bari mikeun deui kantong kérésék.

Ma Inung reuwas sieun disangka akon-akon, tuluy kantong kérésék dibuka, enya wé nu diwadahan téh ukur sesebitan koran, sagedé-gedé cinggir budak. Ma Inung hémeng, Ma Inung ngaheruk, aya bagja teu daulat, sugan téh nu jadi cahaya tina emas inten berlian atawa naon wé nu aya hargaan keur ngabanjel-banjel hirup sapopoé. Naha bet jadi sosoéhan koran?.

“Adén,…leres tadi subuh mah ieu téh dianggo ngawadahan cahaya, cahaya téh mani ngagebur napuk tuh di taman, tuh ti jalan kénéh, atuh di tepas itu, malih tadi gé dina gilinding mobil tatamu cahaya téh napuk” cék Ma Inung ngayakinkeun, kituna téh bari nyomot sosoéhan koran di asongkeun ka jagabaya.

Sosoéhan koran diilikan ku jagabaya, kabaca saliwatan aya kecap jujur, adil, amanah, wijaksana, sumpah, jangji. Jagabaya ngahuleng, teu lila pok ngomong “Nini, keun sual cahaya mah kumaha nini wé, nu penting mah ulah deui-deui wani asup ka ieu gedong najan ukur di gapura, bisi diperkarakeun”

“Nampi dawuh Adén, moal deui-deui kumawantun ngulampreng ka ieu patempatan, mung ieu téh gedong naon nun?” tembal Ma Inung.

“Ieu téh Gedong Pakuan, tempatna raja bumén-bumén, nu tadi tatamu gé éta téh ménak wungkul ti kantor kadinesan nu ngageugeuh ieu dayeuh, tadi téh ngadon ngopi pagi jeung raja bari nyawalakeun nasib rahayat. Nini bawa kantong kérésékna, didieu mah jadi runtah”

(Dimuat dina Koran Tribun Jabar Saptu 12 Maret 2011)